Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że na gruncie prawa unijnego opłata za połączenie z infolinią posprzedażową udostępnianą przez przedsiębiorcę konsumentom nie może przekraczać standardowej opłaty za połączenie telefoniczne. TSUE przesądził również, że w przypadku kiedy stosowana przez przedsiębiorcę taryfa jest prawidłowa, to okoliczność osiągania przez niego dodatkowych zysków z tytułu udostępnienia infolinii nie ma znaczenia dla oceny prawidłowości jego działania.

****

Wydany w dniu 2 marca 2017 r. przez TSUE wyrok w sprawie C-568/15 kończy spór pomiędzy niemieckim stowarzyszeniem zajmującym się zwalczaniem nieuczciwych praktyk handlowych i niemiecką spółką Comtech GmbH, prowadzącą działalność polegającą na sprzedaży artykułów elektronicznych i elektrycznych. Przedmiotem sporu i interwencji stowarzyszenia była wysokość stosowanej przez Comtech taryfy za rozmowy telefoniczne w ramach obsługi posprzedażowej. Spółka w celach obsługi posprzedażowej udostępniła konsumentom infolinię o niegeograficznym numerze telefonu, tj. numerze rozpoczynającym się od 080. Połączenie z tym numerem generowało po stronie konsumenta koszty wyższe niż połączenie z numerem standardowym, tj. numerem geograficznym (stacjonarnym) lub numerem sieci ruchomej (komórkowej). W ocenie stowarzyszenia praktyka ta była na gruncie prawa niemieckiego nieprawidłowa i naruszała interesy konsumentów. Spółka twierdziła jednak, że tak długo jak nie czerpie z połączenia telefonicznego nawiązanego przez konsumenta z infolinią dodatkowych zysków, to jej działanie jest zgodne z prawem.

TSUE rozpatrywał przedstawiony mu problem na gruncie art. 21 dyrektywy 2011/83/UE w sprawie praw konsumentów[1], zgodnie z którym państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy przedsiębiorca posiada linię telefoniczną przeznaczoną do telefonicznego kontaktowania się z nim w sprawie zawartej umowy, konsument nie był zobowiązany do płacenia taryfy wyższej niż taryfa podstawowa. Kluczowe dla niniejszej sprawy było zatem przesądzenie czym jest taryfa podstawowa. Dodatkowe pytanie rozstrzygane przez TSUE miało na celu przesądzenie, czy dla oceny zachowania przedsiębiorcy ma znaczenie fakt, że czerpie on dodatkowe zyski z faktu udostępnienia infolinii konsumentom.

TSUE wskazał, że nie ma definicji legalnej taryfy podstawowej i odwołał się do zwyczajowego rozumienia tego pojęcia. Uwzględniwszy również wykładnię systemową TSUE przyjął, że taryfa podstawowa, to taka taryfa, gdzie koszt połączenia telefonicznego z eksploatowaną przez przedsiębiorcę linią obsługi serwisowej nie przekracza kosztu połączenia ze zwykłą linią geograficzną w sieci stacjonarnej lub w sieci ruchomej. W praktyce zatem chodzi o koszt, który jest zgodny z pakietem taryfowym dostawcy usług, z którego korzysta konsument.

Przedsiębiorca w relacji z konsumentem nie może zatem obciążać konsumenta kosztami wyższymi niż opłata za regularne połączenie telefoniczne na numery stacjonarne i komórkowe przez niego wykonywane. Podniesienie kosztów korzystania z infolinii mogłoby bowiem skutkować zniechęceniem konsumenta od dochodzenia sowich praw wynikających z umowy zawartej z przedsiębiorcą. Jeżeli przedsiębiorca, będzie miał możliwość uzyskania dodatkowych zysków z faktu udostępnienia infolinii konsumentom i nie będzie to związane ze wzrostem kosztu połączenia ponad taryfę podstawową, to działanie takie jest w pełni dozwolone. Oczywiście możliwe i dozwolone pozostaje również zmniejszenie kosztów połączenia z infolinią poniżej taryfy podstawowej.

W polskim systemie prawnym orzeczenie TSUE nie wywoła rewolucji, bowiem analogiczne postanowienia wynikają obecnie z art. 11 ustawy o prawach konsumenta[2], który implementuje do krajowego porządku prawnego art. 21 dyrektywy 2011/83/UE w sprawie praw konsumentów. Orzeczenie wpłynie zatem na dalszą harmonizację poziomu ochrony praw konsumentów w krajach członkowskich oraz stanowi istotny element zrównania zasad prowadzenia działalności gospodarczej w różnych krajach członkowskich.

Należy również podkreślić, że zarówno orzeczenie jak i art. 11 ustawy o prawach konsumenta ma zastosowanie wyłącznie w relacji przedsiębiorców z konsumentami. W konsekwencji w przypadku infolinii obsługujących relacje wyłącznie biznesowe możliwe jest stosowanie innych niż taryfa podstawowa opłat za połączenie telefoniczne.

[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającą dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. 2011, L 304, s. 64)

[2] Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. 2014 poz. 827)