Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami na stronach Ministerstwa Cyfryzacji ukazały się nowe wzorcowe klauzule – tym razem dotyczące umów utrzymaniowo-rozwojowych. Jest to kolejny, po klauzulach dla umów wdrożeniowych, wzór umowy przeznaczony do stosowania przez podmioty publiczne. Także i w jego przypadku zespół Kancelarii wraz z Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji przeprowadził szczegółową analizę, której wynikiem było stanowisko zgłoszone do MC w ramach konsultacji udostępnionego projektu.

Czym są wzorcowe klauzule?

Pierwsze wzorcowe klauzule, dotyczące umów wdrożeniowych, zostały opublikowane przez MC ponad rok temu – w lipcu i sierpniu 2016 r. Skonstruowano je w taki sposób, że zawierają modelowe postanowienia składające się na kompletny wzór umowy wraz z komentarzem wyjaśniającym celowość lub potrzebę zastosowania danej konstrukcji, a także zwracającym uwagę na konieczność uwzględnienia różnych czynników przy tworzeniu umowy dla konkretnego projektu. Mając na uwadze, że ich adresatem były podmioty publiczne, obejmowały one także postanowienia specyficzne dla umów zawieranych w reżimie prawa zamówień publicznych.

Chociaż sam zamiar ułatwienia zainteresowanym sporządzania umów z zakresu IT poprzez przygotowanie pewnych praktycznych wskazówek przyjęto bardzo pozytywnie w środowisku zarówno zamawiających, jak i dostawców (wykonawców) systemów IT, to już sposób opracowania wzorcowych klauzul oraz niektóre z zastosowanych w nich konkretnych mechanizmów wzbudziły zastrzeżenia. Sformułowane na ich bazie uwagi wraz z postulatami, które powinny zostać uwzględnione w kolejnych wersjach klauzul, zgłoszono do MC w ramach konsultacji m.in. przez PIIT, a w ich opracowaniu uczestniczył zespół Kancelarii.

Więcej na temat wzorcowych klauzul dla umów wdrożeniowych oraz zgłoszonych uwag można się dowiedzieć z naszego artykułu dostępnego na blogu Kancelarii.

Klauzule dla umów utrzymaniowych

Rok po publikacji klauzul wdrożeniowych Ministerstwo Cyfryzacji udostępniło klauzule utrzymaniowe, przygotowane w takiej samej konwencji – tj. jako niemal gotowy do wykorzystania przez podmioty publiczne wzór umowy (dostępny tutaj). Już na wstępie można zatem zaznaczyć, że pewne obawy związane z możliwością ich prostego użycia, bez dokonywania modyfikacji lub uzupełnień uwzględniających specyfikę konkretnego projektu, są tożsame z tymi, które wyrażono przy okazji zgłaszania uwag do klauzul dotyczących umów wdrożeniowych.  Co istotne, obawy te już się potwierdzają – na rynku pojawiają się istotne postanowienia umów wykorzystujące wzorcowe klauzule w sposób niedostosowany do realiów konkretnych projektów.

Warto podkreślić, że wzorcowe klauzule dla umów utrzymaniowych zawierają przy tym wiele postanowień zbieżnych z umieszczonymi w klauzulach wdrożeniowych – w tych obszarach, które są typowe dla wszystkich zawieranych umów IT niezależnie od przedmiotu, jak np. ogólne zasady realizacji umowy, zarządzanie personelem czy prawa własności intelektualnej. Analiza wzorcowych postanowień umów utrzymaniowych dotyczących tych zagadnień pozwala uznać, że część uwag zgłoszonych wcześniej do poprzednio udostępnionych wzorcowych klauzul wdrożeniowych (choć nie wszystkie) została uwzględniona przez MC.

Dodatkowo szczególnie pozytywne znaczenie można przypisać tym komentarzom do poszczególnych postanowień zawartych we wzorcowych klauzulach dotyczących umów utrzymaniowych, które mają na celu przedstawienie nie tylko punktu widzenia zamawiającego, ale także perspektywy wykonawcy. Wydaje się, że komentarze takie mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia przez zamawiającego sytuacji wykonawców, co z pewnością ma szansę przełożyć się na opracowanie umowy w większym stopniu odpowiadającej standardom rynkowym, a tym samym zachęcić do udziału w postępowaniu szerszy krąg wykonawców.

Powyższe nie oznacza jednak, że wzorcowe klauzule dla umów utrzymaniowych nie budzą wątpliwości, w szczególności z perspektywy wykonawców mających realizować zamówienie. Część obaw dotyczy niekorzystnych dla nich mechanizmów zastosowanych w umowie, część natomiast związana jest z pewnymi zawartymi w klauzulach niejasnymi postanowieniami, które na etapie realizacji umowy mogą mieć istotne konsekwencje dla obu stron. Pełna lista uwag zgłoszonych przez PIIT przy współpracy zespołu Kancelarii opublikowana jest na poświęconej wzorcowym klauzulom stronie, dostępnej tutaj.

Dalsze prace nad klauzulami

W przypadku klauzul utrzymaniowych Ministerstwo Cyfryzacji wyraźnie zaznaczyło, że stanowią one projekt udostępniony do konsultacji, wobec czego wszelkie uwagi zgłaszane szczególnie przez uczestników rynku IT mogą się okazać pomocne i przyczynić się do publikacji wzorcowych klauzul 2.0 – zrewidowanej i zmodyfikowanej wersji dokumentu.

Opracowanie udoskonalonej odsłony wzorcowych klauzul jest tym bardziej istotne, że podmioty publiczne zdają się chętnie z nich korzystać. Pozostaje zatem czekać na kolejną wersję klauzul, która, miejmy nadzieję, w większym stopniu uwzględni uwagi i spostrzeżenia wykonawców.