Sprawa dotycząca znaku towarowego MISTRZ trwa od 2008 r. i jeszcze się nie zakończyła – w niedawno wydanym (26 maja 2021 r.) wyroku Naczelny Sąd Administracyjny zadecydował, że Urząd Patentowy RP jeszcze raz (a dokładnie trzeci raz) będzie rozpatrywał te sprawę.

W 2008 r., powołując się na art. 129 ust. 1 pkt 1 pwp, złożono wniosek o unieważnienie poniższego znaku towarowego zarejestrowanego dla klasy 16 (m.in. krzyżówki, książki z krzyżówkami i czasopisma):

Urząd Patentowy wniosek oddalił, ale WSA (wyrok z dnia 10 lutego 2014 r., sygn. akt: VI SA/Wa 1874/13), wskazując na liczne mankamenty procesowe, wyrokiem uchylił decyzję UPRP i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. NSA (w wyroku z 8 lipca 2015 r., sygn. II GSK 1417/14), wskutek skargi uprawnionego, skargę kasacyjną oddalił. NSA podzielił w tym zakresie ustalenia WSA m.in. w zakresie braku dokonania całościowej oceny zdolności odróżniającej spornego znaku. Wskutek ponownego rozpatrzenia sprawy UPRP ponownie oddalił wniosek o unieważnienie spornego znaku towarowego.

UPRP za niezasadny uznał zarzut udzielenia spornego prawa w odniesieniu do krzyżówek z naruszeniem art. 129 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 120 ust. 1 p.w.p. W tym kontekście wyjaśnił, że krzyżówka jest towarem, który może być przedmiotem transakcji handlowych, jako czasopismo szaradziarskie mogące zawierać nie tylko zadania diagramowe (krzyżówki), ale i inne zagadki (np. szarady), w tym także podawane na stronach internetowych różnych kolporterów. Organ nie dopatrzył się także, aby w sprawie doszło, wskutek udzielenia prawa ochronnego na sporny znak, do naruszenia art. 129 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 129 ust. 2 pkt 1 i 2 p.w.p. w odniesieniu do towarów: „krzyżówki, czasopisma i książki z krzyżówkami”.

WSA wyrokiem z dnia 17 października 2017 r. oddalił skargę wnioskodawcy, zgadzając się z argumentacją przyjętą przez UPRP. Sprawa ponownie stała się przedmiotem skargi do NSA, w której najważniejszymi, z punktu widzenia niniejszego omówienia, zarzutami stały się zarzuty naruszenia przez WSA przepisów postępowania polegające na niezastosowaniu się do oceny prawnej oraz wskazań co do dalszego postępowania wyrażonych w wyroku NSA z 8 lipca 2015 (II GSK 1417/14)[1] oraz utrzymanie przez WSA w mocy decyzji UPRP mimo niezastosowania się przez organ do oceny prawnej oraz wskazań co do dalszego postępowania wyrażonych w wyroku WSA z dnia 10 lutego 2014 r., sygn. akt: VI SA/Wa 1874/13, zaaprobowanej wyrokiem NSA sygn. akt: II GSK 1417/14[2].

NSA ocenił za trafne ww. zarzuty wskazując, że: „podkreślenia wymaga, że na podstawie art. 153 p.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. Pojęcie „ocena prawna”, w rozumieniu powołanego art. 153 p.p.s.a., oznacza wyjaśnienie istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich zastosowania w konkretnym wypadku, w związku z rozpoznawaną sprawą. Ocena ta może się odnosić zarówno do przepisów prawa materialnego, jak i procesowego. Ponadto powinna pozostawać w logicznym związku z treścią orzeczenia sądu administracyjnego, w którym została sformułowana. Związanie oceną prawną oznacza, że ani organ administracji, ani sąd administracyjny nie mogą w przyszłości formułować innych, nowych ocen prawnych, które pozostawałyby w sprzeczności z poglądem wcześniej wyrażonym w uzasadnieniu wyroku i mają obowiązek podporządkowania się mu w pełnym zakresie”.

NSA potwierdził, że w sprawie zapadł już uprzednio wyrok WSA w Warszawie w sprawie o sygn. akt VI SA/Wa 1874/13, utrzymany w mocy przez NSA wyrokiem w sprawie o sygn. akt II GSK 1417/14, a zatem zgodnie z art. 153 p.p.s.a. zarówno wskazania sądu co do dalszego postępowania, jak też oceny prawne wyrażone w uzasadnieniu sądu, wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie było przedmiotem zaskarżenia.

NSA dalej podniósł, że :”Urząd Patentowy w zaskarżonej decyzji z dnia (…) kwietnia 2016 r. nie tylko nie uwzględnił oceny prawnej, zawartej w wyroku NSA w sprawie o sygn. akt II GSK 1417/14, ale oceniając sporny znak przyjął całkowicie odmienne stanowisko – co nieprawidłowo zaakceptował Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku. Mianowicie, Urząd Patentowy uznał, że element słowny „Mistrz” w spornym znaku towarowym nadaje całemu spornemu oznaczeniu charakter dystynktywny, wyróżniający (s. 20 uzasadnienia zaskarżonej decyzji). Tymczasem NSA w cyt. wyroku stwierdził, że Urząd Patentowy nadmierne i decydujące znaczenie dla oceny zdolności odróżniającej spornego znaku towarowego jako całości przypisał elementowi słownemu „Mistrz”. Zdaniem NSA ten element słowny – przy ogólnym wrażeniu, jakie całościowo sporny znak towarowy wywiera na odbiorcy – nie ma istotnego znaczenia. Zatem Urząd Patentowy nie tylko nie zastosował się do oceny prawnej, sformułowanej przez NSA w cyt. wyroku, zgodnie z którym element słowny „Mistrz” nie ma istotnego znaczenia w percepcji całego spornego znaku, ale wbrew tej ocenie przyjął, że właśnie z uwagi na ten element słowny „Mistrz” sporny znak towarowy jest w stanie przyciągnąć uwagę zainteresowanego kręgu odbiorców i pozwolić mu na odróżnienie towarów, co następnie podzielił Sąd I instancji”.

NSA, wymieniając uchybienia UPRP, jeszcze raz wyraźnie wskazał jakie aspekty organ powinien uwzględnić w swojej już czwartej decyzji w sprawie tego znaku towarowego (jeśli uwzględnimy w tym decyzję o udzieleniu prawa do znaku towarowego). Nie odmawiając słuszności i wnikliwości ostatniemu wyrokowi NSA, to jednak na pierwszy plan wybija się okoliczność, że po 13 latach sprawy nadal nie ma ostatecznego rozstrzygnięcia w tej sprawie.

[1] Naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 153 p.p.s.a. w zw. z art. 193 p.p.s.a. w zw. z art. 134 § 1 p.p.s.a. – to poprzez zaaprobowanie stanowiska UPRP, który w zaskarżonej decyzji, bez należytego uzasadnienia, przyjął, iż element słowny „Mistrz” nadaje całemu spornemu znakowi towarowemu „Mistrz” (R.175836) charakter dystynktywny, podczas gdy w powołanym wyroku NSA stwierdził, iż przy ogólnym wrażeniu jakie całościowo znak wywiera na obserwatorze – element słowny „Mistrz” nie ma istotnego znaczenia.

[2] Naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 153 p.p.s.a. w zw. z art. 134 § 1 p.p.s.a. – poprzez: poprzez:

  • brak należytej całościowej oceny konkretnej zdolności odróżniającej spornego znaku towarowego, z uwzględnieniem elementów nieodróżniających tego znaku, charakterystycznych dla wewnętrznych stron czasopism krzyżówkowych, tj. kolorowej ramki oraz diagramu krzyżówkowego, podczas gdy WSA zobowiązał UPRP do rozważania, jakie znaczenie dla dostatecznych znamion odróżniających spornego znaku towarowego ma fakt, iż te elementy mogą w istocie stanowić przedstawienie samego rodzaju towaru,
  • (ii) brak należytego rozważenia przez UPRP odbioru elementu słownego „Mistrz” w spornym znaku towarowym przez odbiorców zainteresowanych rozwiązywaniem krzyżówek (tzw. hobbystów), podczas gdy WSA zobowiązał UPRP do rozważenia możliwości odczytania tego elementu jako informacji o towarze przez tych właśnie odbiorców.