Nowe postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej wprowadza trzy środki procesowe mające ułatwić dowodzenie naruszenia praw własności intelektualnej. Tymi środkami są: zabezpieczenie dowodu, wydanie i wyjawienie dowodu oraz wezwanie od udzielenia informacji. Instrumenty te mają ułatwić uprawnionemu nie tylko wykazanie naruszenia jego praw w procesie, lecz także zebranie materiałów dowodowych, i to jeszcze przed wszczęciem postępowania, pozwalających ocenić, czy doszło do naruszenia i na jaką skalę (zabezpieczenie dowodu i wezwanie do udzielenia informacji). Oczywiste jest, że korzystanie przez uprawnionego z tych środków prawnych może automatycznie poprawić jego pozycję w procesie, a jednocześnie pogorszyć sytuację procesową podmiotu, któremu stawia się zarzut naruszenia lub wobec którego stosuje się środek. Dlatego postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej wprowadza zasadę proporcjonalności, zgodnie z którą sąd, stosując jeden z powołanych wyżej instrumentów prawnych, ma obowiązek uwzględniać interesy obydwu stron, w tym również pozwanego.

Postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej stanowi implementację dyrektywy enforcement[1], której zasadniczym celem jest wprowadzenie efektywnej ochrony praw własności intelektualnej. Regulacje dyrektywy skupiają się zatem na wprowadzeniu dla uprawnionych odpowiednich instrumentów prawnych, które pozwolą skutecznie chronić ich prawa. Nie można jednak zapominać o drugiej stronie takiego postępowania, w tym konieczności uwzględnienia jej interesów, zwłaszcza jeśli na końcu okaże się, że zarzuty naruszenia były nieuzasadnione. Mając powyższe na uwadze, warto w związku z tym przyjrzeć się, jak będzie wyglądała sytuacja podmiotu, któremu stawia się zarzuty naruszenia  praw własności intelektualnej lub innego podmiotu, wobec którego będą zastosowane środki pomocnicze w postępowaniu odrębnym w sprawach własności intelektualnej.

Wobec kogo sąd ds. własności intelektualnej stosuje środki pomocnicze?

Przepisy postępowania odrębnego w sprawach własności intelektualnej posługują się w tym zakresie pojęciem obowiązanego lub pozwanego. W pierwszej kolejności trzeba podkreślić, że powołane wyżej instrumenty procesowe mogą być zastosowane zarówno wobec potencjalnego naruszyciela (potencjalnego pozwanego lub już pozwanego), jak i wobec osoby trzeciej, której nie stawia się zarzutu naruszenia praw własności intelektualnej. Ta druga sytuacja może mieć miejsce w przypadku zabezpieczenia dowodu i wezwania do udzielenia informacji. Trzeba będzie jednak wykazać, że osoba, wobec której składa się taki wniosek, posiada dany dowód lub może umożliwić jego zabezpieczenie, albo że posiada żądane informacje lub ma do nich dostęp. W tym ostatnim przypadku dodatkowo trzeba wykazać, że rozmiar świadczonych usług lub ilość posiadanych towarów przez osobę trzecią „świadczy o faktycznym prowadzeniu przez nią działalności gospodarczej” (art. 47914 k.p.c.[2]). Zatem osoba trzecia, która jednocześnie nie jest naruszającym i wobec której nie wykazuje się związku wskazanego w art. 47914 k.p.c., nie może zostać zobowiązana do udzielenia informacji, choćby te informacje posiadała i miała do nich dostęp. Z kolei wydanie i wyjawienie dowodu może zostać nakazane tylko wobec pozwanego, co jest m.in. konsekwencją faktu, że sam ten środek może być stosowany wyłącznie w toku postępowania o naruszenie praw własności intelektualnej (a nie przed jego wszczęciem).

Jak może się bronić obowiązany?

Obowiązany będzie miał możliwość wyrażenia swojego stanowiska co do zasadności nakazania mu wydania lub wyjawienia dowodu albo udzielenia określonych informacji. Przepisy odrębne postępowania w sprawach własności intelektualnej przewidują, że obowiązany/pozwany będzie miał co najmniej 14 dni na skorzystanie z tej możliwości. Sąd jest zatem zobowiązany, jeszcze przed podjęciem decyzji o zastosowaniu tego środka, umożliwić obowiązanemu przedstawienie jego argumentów co do ewentualnego braku podstaw do zastosowania wydania dowodu lub wezwania do udzielenia informacji, jak również zakresu i sposobu ich zastosowania. Co istotne, sąd już na tym etapie ma obowiązek pouczyć drugą stronę o ochronie tajemnicy przedsiębiorstwa, a w przypadku rozpatrywania środka w postaci wezwania do udzielenia informacji również o prawie odmowy udzielenia informacji wynikającym z art. 261 k.p.c. Zastosowanie instytucji odmowy udzielenia informacji w oparciu o art. 261 k.p.c. ma tutaj jednak ograniczone znaczenie, gdyż obowiązany nie może odmówić udzielenia informacji tylko z tego powodu, że mogłoby to narazić obowiązanego lub jego bliskich na dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową. Może jednak odmówić udzielenia takich informacji, jeśli mogłoby to narazić obowiązanego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną. W tym zakresie prawo odmowy udzielenia informacji będzie miało znaczenie zwłaszcza wówczas, gdy działanie obowiązanego może stanowić jednocześnie przestępstwo określone w przepisach karnych, np. prawa własności przemysłowej czy prawa autorskiego.

W tym miejscu warto podkreślić, że w przypadku rozpatrywania wniosku o zabezpieczenie dowodu powyższe zasady nie mają zastosowania. Obowiązany, wobec którego złożono wniosek o zabezpieczenie dowodu, nie będzie miał co do zasady możliwości zajęcia stanowiska przed podjęciem przez sąd decyzji o zastosowaniu tego środka. Wynika to z istoty tej instytucji, w której element zaskoczenia, pozwalający osiągnąć cel zabezpieczenia dowodu, ma istotne znaczenie.

Co z tajemnicą przedsiębiorstwa obowiązanego?

Zastosowanie każdego ze środków pomocniczych obowiązany/pozwany może kwestionować, składając zażalenie. Nowa regulacja dość mocno akcentuje kwestię uwzględniania przez sąd ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa podmiotu, wobec którego omawiane tutaj instrumenty mają być stosowane. Niestety brak jednak szczegółowych przepisów, które by wskazywały, w jaki konkretnie sposób sąd powinien chronić tę tajemnicę. Będzie tu w związku z tym z pewnością miejsce na wypracowanie określonych rozwiązań przez praktykę orzeczniczą.

Obowiązek wzięcia pod uwagę przez sąd ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa jest widoczny zarówno na etapie przepisów dotyczących formułowania treści postanowienia o zastosowaniu środków pomocniczych, jak i na etapie rozstrzygania o zażaleniu obowiązanego na takie postanowienie. W szczególności sąd pierwszej instancji, wydając postanowienie, powinien obowiązkowo określić zakres wglądu uprawnionego do dowodów oraz zasady korzystania i zapoznawania się z dowodem lub zasady zapoznania się z informacjami. W tym zakresie sąd ma obowiązek stosować zasadę proporcjonalności, co oznacza, że już na etapie podejmowania decyzji o zastosowaniu środka ma obowiązek wziąć pod uwagę zarówno ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego, jak i fakt, aby środek ten nie obciążał nadmiernie obowiązanego. Trzeba tutaj jednak dodać, że zasada proporcjonalności powinna się przede wszystkim przejawiać w stosowaniu przez sąd środków pomocniczych w sposób w jak najmniejszym stopniu wpływający na działalność prowadzoną przez obowiązanego. Mogą się jednak zdarzyć wyjątkowe sytuacje, gdy zastosowanie powyższej zasady doprowadzi do oddalenia przez sąd wniosku o zastosowanie środków pomocniczych z uwagi na ochronę interesów obowiązanego, pomimo stwierdzenia formalnych podstaw do zastosowania środków pomocniczych. Może mieć to miejsce właśnie wówczas, gdy zajdzie szczególna konieczność ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego.

Tajemnica przedsiębiorstwa obowiązanego najczęściej będzie stanowić przyczynę ograniczenia uprawnionemu dostępu do zabezpieczonych dowodów i korzystania z nich oraz dostępu do udzielonych informacji. Wydaje się, że aspekt związany z ochroną tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego będzie miał największe znaczenie przy stosowaniu środka w postaci wezwania do udzielenia informacji. W przypadku środków odnoszących się do zabezpieczenia dowodów kwestia tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego może mieć znaczenie dla omawianych tutaj ograniczeń, gdy zabezpieczany dowód będzie jednocześnie nośnikiem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. W takim wypadku sąd powinien określić zasady zapoznawania się z dowodem w sposób, który wyklucza lub co najmniej zmniejsza ryzyko ujawnienia chronionej tajemnicy obowiązanego. Z uwagi na ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego sąd może również ograniczyć dostęp uprawnionego do zabezpieczonych dowodów. Wydaje się, że takie ograniczenia w sytuacji wymagającej szczególnej ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa mogą nawet przybrać postać braku bezpośredniego dostępu uprawnionego do zabezpieczonego środka, a przyznanie tego dostępu np. tylko biegłemu. Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego może przejawiać się również w tym, że sąd przed udostępnieniem dowodu uprawnionemu dokona ingerencji np. w treść zabezpieczonego dokumentu i uniemożliwi uprawnionemu zapoznanie się z fragmentami, które stanowią prawnie chronione informacje obowiązanego, a nie mają znaczenia dla sprawy. Podobnie sąd może nakazać skopiowanie lub utrwalenie środka dowodowego, który zawiera informacje chronione obowiązanego, tylko w części mającego znaczenie dla stawianych zarzutów naruszenia prawa własności intelektualnej. W każdym wypadku sąd powinien brać pod uwagę relację pomiędzy uprawnionym a obowiązanym (zwłaszcza jeśli ten ostatni jest potencjalnym pozwanym), w szczególności to, czy strony są rzeczywistymi lub potencjalnymi konkurentami rynkowymi. Ważne jest również uwzględnienie znaczenia dla obowiązanego tajemnicy jego przedsiębiorstwa, która może zostać ujawniona na skutek zastosowania środka pomocniczego, a także konsekwencji, jakie mogą wynikać z udostępnienia tych informacji uprawnionemu, np. czy dzięki dostępowi do tych informacji uzyska on przewagę w rywalizacji rynkowej z  obowiązanym.

W sytuacji gdy obowiązany uważa, że sąd nie uwzględnił wystarczająco aspektu ochrony tajemnicy jego przedsiębiorstwa, może powoływać się na ten argument w zażaleniu. W takim wypadku obowiązany powinien wykazać, że zapoznanie się przez uprawnionego z zabezpieczonym lub wydanym dowodem, bądź też wyjawionymi informacjami, będzie godzić w ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego. Będzie to wymagać co najmniej uprawdopodobnienia na etapie zażalenia (ewentualnie odpowiedzi na wniosek o zastosowanie środka pomocniczego), że dowody lub informacje objęte postanowieniem sądu (a wcześniej wnioskiem) stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa obowiązanego w rozumieniu art. 11 ust. 2 u.z.n.k.[3], bądź też są w jakimś zakresie jej nośnikami. Obowiązany powinien również uprawdopodobnić, że udostępnienie lub ujawnienie tych dowodów lub informacji uprawnionemu będzie godzić nadmiernie w tę tajemnicę, tj. w sposób niewspółmierny do celu stosowania tego środka, i jednocześnie powodować niepowetowaną szkodę po stronie obowiązanego.

Obowiązany może zatem doprowadzić na etapie rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji, powołując się na ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa, do określenia przez sąd odrębnych zasad korzystania i zapoznawania się z dowodem lub zapoznania się z informacjami, a nawet wprowadzenia dodatkowych ograniczeń w tym zakresie. Mowa tu oczywiście o ograniczeniach dotyczących zapoznania się z dowodami lub informacjami przez uprawnionego.

Dowodów obowiązanego nie dostanie uprawniony do czasu rozstrzygnięcia zażalenia

Ochronie interesów obowiązanego ma również służyć mająca zastosowanie w wypadku zabezpieczenia dowodów zasada, zgodnie z którą uprawniony nie bierze udziału w wykonaniu postanowienia o zabezpieczeniu dowodów oraz nie ma prawa wglądu do zabezpieczonych dowodów do czasu uprawomocnienia się tego postanowienia. Regulacja taka ma z jednej strony umożliwić szybkie działanie w interesie uprawnionego (postanowienie o zabezpieczeniu dowodu jest bowiem natychmiast wykonalne). Z drugiej natomiast strony zabezpiecza interes obowiązanego w sytuacji, gdy na skutek jego zażalenia sąd drugiej instancji oddali wniosek o zabezpieczenie dowodu lub istotnie ograniczy jego zakres. Chodzi tu w szczególności o wyeliminowanie ryzyka zapoznania się przez uprawnionego z dowodami po wydaniu postanowienia przez sąd pierwszej instancji, w sytuacji gdy ostatecznie wniosek nie zostanie uwzględniony. Powyższą zasadę należy ocenić pozytywnie, gdyż konsekwencje uzyskania przez uprawnionego wiedzy wynikającej z zabezpieczanego dowodu w większości przypadków będą nieodwracalne. Analogicznej instytucji nie przewidziano niestety w przypadku środka w postaci wydania i wyjawienia dowodu. Powód od razu ma uzyskać dostęp do wydobytych w ten sposób dokumentów i innych dowodów – niezależnie od tego, czy postanowienie sądu pierwszej instancji, nakazujące wydanie dowodów, zostanie utrzymane w postępowaniu zażaleniowym.  Podobnie w przypadku uwzględnienia wniosku o udzielenie informacji uprawniony będzie mógł mieć dostęp do udzielonych informacji również przed uprawomocnieniem się postanowienia zobowiązującego do ich przedstawienia. Jednak w przypadku tego środka brak wyłączenia udziału uprawnionego do czasu uprawomocnienia się postanowienia będzie miał mniejsze znaczenie z punktu widzenia interesów obowiązanego. Proces udzielenia informacji zazwyczaj będzie trwał dłużej niż wykonanie zabezpieczenia dowodów. Biorąc jednocześnie pod uwagę fakt, że postanowienie o udzieleniu informacji będzie podlegać egzekucji sądowej, uprawniony często nie uzyska żądanych informacji przed uprawomocnieniem się postanowienia zobowiązującego do ich udzielenia.

Obowiązany może żądać wstrzymania wykonania postanowienia

Obowiązany będzie mógł również podejmować działania nakierowane na wstrzymanie wykonania postanowienia sądu pierwszej instancji o zastosowaniu środków pomocniczych. Mając na uwadze fakt, że postanowienia te są zaskarżalne zażaleniem, nic nie stoi na przeszkodzie, aby na podstawie ogólnych przepisów k.p.c. (art. 396 k.p.c.) obowiązany złożył wniosek o wstrzymanie wykonania postanowienia do czasu rozpatrzenia zażalenia przez sąd drugiej instancji. Trzeba jednak pamiętać, że z uwagi na moment doręczenia takiego postanowienia obowiązanemu w przypadku zabezpieczenia dowodów sąd często nie rozpatrzy wniosku o wstrzymanie przed wykonaniem postanowienia sądu pierwszej instancji przez komornika. Instytucja wstrzymania wykonania może mieć większe znaczenie w razie kwestionowania postanowień wzywających do udzielenia informacji.

Obowiązany będzie mógł wnioskować o zmianę lub uchylenie postanowienia o zabezpieczeniu dowodu lub udzieleniu informacji

Pozwany lub obowiązany (który nie jest pozwanym, ale wobec niego zastosowano środek) w sytuacji, gdy zmienią się okoliczności sprawy (odpadną  lub zmienią się przyczyny zastosowania środka), może również po uprawomocnieniu się postanowienia o zabezpieczeniu dowodu lub wezwaniu do udzielenia informacji żądać zmiany lub uchylenia takiego postanowienia. Przepisy postępowania odrębnego w sprawach własności intelektualnej odsyłają w tym zakresie do art. 742 k.p.c. Niestety ponownie instytucji tej nie przewidziano w przypadku postanowienia o wydaniu lub wyjawieniu dowodów. W konsekwencji pozwany będzie mógł wnieść o uchylenie postanowienia o zabezpieczeniu dowodu i odzyskać np. odebrany towar w przypadku uwzględnienia wniosku. Pozwany nie będzie mógł jednak złożyć takiego wniosku, jeśli odebranie mu towaru nastąpiło w wykonaniu postanowienia o wydaniu lub wyjawieniu dowodu. To, jak się wydaje, przeoczenie ustawodawcy, należy ocenić negatywnie. Trudno bowiem zrozumieć, co przemawiało za takim zróżnicowaniem sytuacji pozwanego w przypadku wydania dowodu i w przypadku zabezpieczenia dowodu.

Obowiązany będzie miał prawo do odszkodowania

Obowiązany/pozwany może również żądać odszkodowania w sytuacji, gdy okaże się, że zastosowanie wobec niego jednego ze środków pomocniczych w postaci zabezpieczenia dowodu lub udzielenia informacji okazało się niezasadne lub bezprzedmiotowe. Może to mieć miejsce, gdy ostatecznie sąd drugiej instancji oddali wniosek o zabezpieczenie dowodu lub wniosek o udzielenie informacji. Podobnie w sytuacji, gdy uprawniony ostatecznie przegra sprawę lub pozew zostanie odrzucony, zwrócony, cofnięty, a postępowanie umorzone. W każdym z tych wypadków postanowienie o zastosowaniu środka pomocniczego upada, a obowiązany może żądać naprawienia szkody, jaką poniósł na skutek wykonania tych postanowień. Prawo takie przysługuje zarówno pozwanemu, jak i osobie trzeciej, wobec której zastosowano środek. Chodzi tu w szczególności o szkodę poniesioną z powodu wykonania postanowienia o zabezpieczeniu dowodu (np. wskutek odebrania maszyny produkcyjnej, odebrania towarów celem zabezpieczenia na potrzeby przeprowadzenia dowodu w procesie) albo na skutek udostępnienia informacji wynikających z zobowiązania sądu.

Przepisy odrębne postępowania w sprawach własności intelektualnej dają obowiązanemu możliwość żądania odszkodowania za szkodę poniesioną jedynie w wykonaniu postanowień o zabezpieczeniu dowodu i wezwaniu do udzielenia informacji. Jeśli sąd zastosował w trakcie procesu środek w postaci wydania lub wyjawienia dowodu, pozwany nie będzie miał możliwości w analogicznych sytuacjach dochodzenia od uprawnionego odszkodowania. Z niezrozumiałych względów nie przewidziano takiej regulacji odnośnie do wykonania wydania dowodów. Powyższe należy ocenić negatywnie, wskazując na brak odpowiedniego zabezpieczenia interesów pozwanego, wobec którego zostanie wykonane takie postanowienie.

Możliwość dochodzenia przez obowiązanego odszkodowania za szkodę powstałą w wyniku wykonania postanowień o zabezpieczeniu dowodów lub udzieleniu informacji będzie dotyczyć również sytuacji, gdy uprawniony – korzystając z ułatwień dowodowych przed wszczęciem postępowania – nie wniesie następnie pozwu w terminie wyznaczonym przez sąd. Zapewnienie obowiązanemu możliwości żądania odszkodowania w takim wypadku stanowi realizację postulatów wskazujących na konieczność powiązania stosowania powyższych środków z postępowaniem w sprawie o naruszenie. Zasada ta ma w założeniu z jednej strony zmobilizować uprawnionego do przemyślanego korzystania z instrumentów ułatwiających dowodzenie naruszenia, z drugiej natomiast zminimalizować ryzyko używania środków pomocniczych w celu niezwiązanego z ochroną praw własności intelektualnej pozyskiwania informacji o działalności konkurencji.

Powyższa odpowiedzialność będzie odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka i nie będzie zależna od winy uprawnionego. Regulacja postępowania odrębnego w sprawach własności intelektualnej w tym zakresie odsyła do przepisów art. 746 k.p.c., a zatem regulacji dotyczącej analogicznej odpowiedzialności w wypadku szkody wywołanej wykonaniem postanowienia o zabezpieczeniu roszczeń. Obowiązany ma rok na dochodzenie tego odszkodowania, liczony od momentu powstania roszczenia.

Niezależnie od ostatecznego wyniku sprawy obowiązany będzie mógł żądać również odszkodowania w wypadku wykorzystania przez uprawnionego informacji udostępnionych przez obowiązanego dla celów innych niż dochodzenie przez uprawnionego roszczenia. Regulacja ta ma uchronić obowiązanego przed bezzasadnym wykorzystywaniem udzielonych przez niego informacji na cele inne niż dowodzenie roszczeń uprawnionego w sprawie o naruszenie. Takim celem może być np. wykorzystanie przez uprawnionego przekazanych informacji o skali naruszenia dla polepszenia jego pozycji w ramach rywalizacji rynkowej z obowiązanym (lub innym podmiotem). Warto w tym miejscu podkreślić, że odpowiedzialność odszkodowawcza uprawnionego powstanie wówczas, gdy wykorzysta on na cele inne niż dochodzenie praw własności intelektualnej jakąkolwiek informację przekazaną mu przez obowiązanego w wyniku wykonania postanowienia sądu (oczywiście jeśli wywoła to szkodę u obowiązanego). Dotyczy to również informacji innych niż stanowiące prawnie chronione tajemnice przedsiębiorstwa. W tym ostatnim przypadku pamiętać też należy, że udzielenie informacji w wyniku zastosowania się do postanowienia sądu nie będzie powodować ustania ochrony tych informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa. Dlatego też w każdym wypadku, gdy uprawniony wykorzysta informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa na cele inne niż ochrona praw własności intelektualnej, jego działania będę również bezprawne na gruncie u.z.n.k. i mogą stanowić czyn nieuczciwej konkurencji uruchamiający na rzecz obowiązanego dodatkowo środki wskazane w tej ustawie.

Należy też pamiętać, że obowiązany będzie miał prawo zgłosić wobec uprawnionego żądanie o zwrot poniesionych kosztów i wydatków w związku z udzieleniem informacji. Zazwyczaj będą to koszty związane z przygotowaniem i zebraniem informacji, do których udostępnienia został on zobowiązany.

W jakich przypadkach kaucja dla obowiązanego?

Na koniec warto również wspomnieć o możliwości uzależnienia wykonania postanowienia o zabezpieczeniu dowodu oraz postanowienia o wezwaniu do udzielenia informacji od złożenia przez uprawnionego kaucji. Ustawodawca ponownie nie przewidział zastosowania instytucji kaucji w wyżej wymienionym zakresie w przypadku wydania i wyjawienia dowodu, co należy oceniać negatywnie. W sytuacji gdy będziemy mieć do czynienia z wezwaniem do udzielenia informacji, obowiązany ma szansę złożyć wniosek o zastosowanie kaucji jeszcze na etapie poprzedzającym decyzję sądu o zastosowaniu tego środka. Może to uczynić w odpowiedzi na wniosek o udzieleniu informacji, której złożenie sąd ma obowiązek zarządzić. Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku zabezpieczenia dowodów. Tutaj sąd pierwszej instancji podejmuje decyzję bez udziału obowiązanego, a zatem zastosowanie kaucji może mieć miejsce tylko wtedy, gdy sąd samodzielnie uzna to za zasadne. W przypadku obydwu środków wykonanie postanowienia może zostać natomiast uzależnione od złożenia kaucji na etapie rozpoznania zażalenia obowiązanego przez sąd drugiej instancji.

Jeśli sąd zastosuje instytucję kaucji, obowiązany będzie miał pierwszeństwo w zaspokojeniu swoich roszczeń odszkodowawczych z tej kaucji.

Podsumowanie

Podsumowując, postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej daje podmiotowi, wobec którego mają być stosowane środki pomocnicze (ułatwiające dowodzenie naruszeń), pewne możliwości pozwalające uwzględnić również jego interesy. Chodzi tu zwłaszcza o ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa obowiązanego oraz zminimalizowanie ryzyka nadużywania środków pomocniczych przez uprawnionych, w tym wykorzystywania tych środków do celów innych niż związane z uzyskaniem ochrony prawa własności intelektualnej. Regulacje te nie są oceniane jako idealne, dlatego rolą praktyki będzie dopracowanie zasad w tym zakresie. W odniesieniu do wydania i wyjawienia dowodów ochronę pozwanego należy jednak uznać za niewystarczającą i postulować wprowadzenie również w tym przypadku przynajmniej części rozwiązań chroniących interesy pozwanego/obowiązanego, które zastosowano do pozostałych środków. Postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej przyznaje istotną rolę sądowi ds. własności intelektualnej w zakresie uwzględnienia interesów obowiązanego przy stosowaniu środków pomocniczych, do czego zobowiązuje sąd zasada proporcjonalności. Pozostaje teraz uważnie obserwować praktykę sądów, jaka wykształci się w tym zakresie, pamiętając, że dużą rolę mogą tu odegrać także stanowiska praktyków prawa, prezentowane w trakcie postępowania przed sądami własności intelektualnej.

[1] Dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej.

[2] Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2020 r.

[3] Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.